De economie is de afgelopen jaren aangetrokken en er is druk komen te staan op de arbeidsmarkt. Ook de bouwsector heeft hiermee te maken. Arbeidsmigranten worden vandaag de dag ingezet om de arbeidsplaatsen te vervullen. Dit gaat steeds vaker gepaard met kritiek. Onterecht wat ons betreft, want we hebben ze nodig.
Structureel personeelstekort
Per jaar zijn er in heel Nederland circa 50.000 Europese arbeidsmigranten werkzaam. Simpelweg omdat we voor het werk in Nederland de mensen niet hebben. Soms omdat de Nederlanders het werk niet willen doen en soms omdat de capaciteit er echt niet is. De 50.000 arbeidsmigranten maken het mogelijk om de productie draaiende te houden. En dan hebben we nog niet eens gekeken naar de uitstroom die er de komende jaren gaat plaatsvinden in de sector.
Onterechte kritieken
Ondanks dat we baat hebben bij de inzet van arbeidsmigranten, is er kritiek op de toename. De arbeidsmigranten zouden de arbeidsmarkt verdringen en de lonen drukken. Ook zou de kwaliteit ondermaats zijn en communicatie onmogelijk. Werken met buitenlandse medewerkers vraagt inderdaad om meer openheid en wellicht creativiteit, maar kan zeer goed uitpakken bij de juiste werkwijze. Dat begint bij de juiste mensen aantrekken. Er zijn zeer capabele buitenlandse vakmensen die vloeiend Engels spreken en hard werken. Zij doen niet onder voor Nederlandse werknemers. Overigens is het personeelstekort in ons land en in de bouwsector groter dan het aantal arbeidsmigranten dat we aannemen. Van verdringing is dus geen sprake. Ook als het gaat om druk op de lonen zijn arbeidsmigranten onschuldig. Uit onderzoek van Universiteit Leiden blijkt geen verband te zijn tussen de hoogte van de lonen en arbeidsmigratie.
De vruchten plukken
We zouden de inzet van arbeidsmigranten meer moeten waarderen. Bouwend Nederland is een van de organisaties die hier evenzo over denkt, en is samen met leerwerkbedrijven aan de gang gegaan om een blauwdruk op te stellen voor arbeidsmigranten. Dit hoort volgens hen bij een fatsoenlijke bedrijfstak. Het plan moet zorgen voor meer continuïteit en minder afwisseling in taken onder arbeidsmigranten. Als arbeidsmigranten op termijn langer kunnen blijven, op een relatief meer vaste werkplek, kan er in leertrajecten worden geïnvesteerd om de kwaliteit van de arbeidsmigranten verder te verbeteren. Door dit initiatief kan er gewerkt worden aan kwaliteitscriteria, goede implementatie en een ‘welkomstsfeer’, die motivatie en prestatie van arbeidsmigranten alleen maar ten goede zal komen.
Maar het begint met het serieus nemen van arbeidsmigranten. Een ontwikkeling die vraagt om een verandering in onze cultuur. Niet alleen in de bouwbranche, maar Nederland-breed. Vaste medewerkers in sectoren waar arbeidsmigranten voorkomen, zouden standaard meer uitleg moeten krijgen. Eventueel van gespecialiseerde jobcoaches die ook kunnen begeleiden in omgang met arbeidsmigranten.
Aantrekkelijk blijven
We zijn niet het enige land dat brood ziet in de bijdrage van arbeidsmigranten. We hebben concurrentie uit landen als Duitsland en Denemarken, die ook graag beroep doen op deze groep. Een strijd die nog pittig zal worden, want het aanbod Oost Europese medewerkers neemt af. In de landen zelf is namelijk sprake van dalende werkloosheid en tevens heeft Nederland moeite met goede huisvesting. Om aantrekkelijk te blijven, zal er dus op ook op meer praktische terreinen dan acceptatie een verbeterslag moeten plaatsvinden.
Wij adviseren bedrijven om zich vooral voor te bereiden en klaar te maken voor het werken met arbeidsmigranten. Het levert niets op om niet open te staan voor de kansen die het biedt. Bedrijven die wel goed met arbeidsmigranten overweg kunnen, zijn vele malen veerkrachtiger, hebben meer mogelijkheden en daarmee een streepje voor.